The Pro Talks

-Αρχικά ήθελα να ακούσω από εσάς πως δημιουργήθηκε αυτή η ταινία. Πώς προέκυψε η ιδέα; Πρώτα πραγματοποιήσατε ένα σχετικό εργαστήρι απ’ ό,τι διάβασα. Πρώτα υλοποιήσατε το εργαστήρι και μετά προέκυψε η ταινία;

Ε, λοιπόν, είσαι πολύ διορατική γιατί όλα ξεκίνησαν από το εργαστήρι. Είχα πάει στο Eberswalde, μια πολύ κοντά στο Βερολίνο ώστε να προσελκύσω νεαρά κορίτσια αραβικής καταγωγής να συμμετάσχουν σε θεατρικά εργαστήρια. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε. Όταν γνώρισα τα κορίτσια σε αυτό το πλαίσιο, με ενέπνευσαν να φέρω και την κάμερα μου ως μέρος της έρευνας. Μπορεί να πρόσεξες και εσύ πόσο εύκολο είναι να «ερωτευτείς» τα κορίτσια. Είχε πλάκα το γεγονός πως στην αρχή νόμιζαν πως είμαι συνομήλικη τους και εξεπλάγησαν όταν συνειδητοποίησαν ότι είμαι δέκα χρόνια μεγαλύτερη, ότι σπουδάζω στη Γερμανία και ότι δεν είμαι παντρεμένη. Έτσι, ξεκίνησε να αναπτύσσεται ένα είδος «συγγένειας». Τα κορίτσια είπαν κατά τη διάρκεια των Q&A πως επειδή με ένιωθαν πως είμαι φίλη τους, ήταν εύκολο για εκείνες να είναι ο εαυτός τους μπροστά στην κάμερα, ένιωθαν ότι απλώς κάναμε παρέα και πως κι εγώ ήμουν μία από αυτές.

-Ποιοι ήταν οι σκοποί του εργαστηρίου; 

Ο σκοπός ήταν να δώσουμε χώρο στα κορίτσια να εκφράσουν τον εαυτό τους, να σκεφτούν, να κατανοήσουν την κατάσταση τους και την θέση που βρισκόντουσαν εκείνη τη στιγμή και να τις καλέσουμε να φανταστούν αλλιώς τον εαυτό τους, να φανταστούν ένα καλύτερο μέλλον για τις ίδιες και να σκεφτούν τι θέλουν πραγματικά.

-Συναντήσατε δυσκολίες όταν κάνατε την ταινία;

Στην αρχή ήταν κάπως δύσκολα γιατί δούλευα μόνη μου, χωρίς ομάδα. Δυο χρόνια μετά ο κινηματογραφιστής Marco Müller ξεκίνησε να δουλεύει μαζί και η ενασχόλησή του έκανε πολύ μεγάλη και σημαντική διαφορά. Το να υπάρχει κάποιος που επένδυε τόσο στο πρότζεκτ, όσο και εγώ ήταν απλώς ανεκτίμητο. Το να προσπαθούμε να συνεχίσουμε το πρότζεκτ και να εξασφαλίζουμε πόρους ήταν πολύ απαιτητική δουλειά. Άρχισα να κάνω pitching σε διεθνείς πλατφόρμες, να συναντώ υπεύθυνους από τηλεοπτικούς σταθμούς και τελικά ίδρυσα τη δική μου εταιρία παραγωγής στην Ιορδανία ώστε να μπορώ να κάνω αιτήσεις για χρηματοδότηση. Τρία χρόνια μετά, μια γερμανική εταιρία παραγωγής αποφάσισε να συμμετάσχει, γεγονός που μας επέτρεψε να μεγαλώσουμε την ομάδα μας.

-Γιατί επιλέξατε προσφύγισσες ως πρωταγωνίστριες;

Πιστεύω επειδή νιώθω ότι μπορώ να σχετιστώ μαζί τους. Δεν είμαι η ίδια πρόσφυγας, βρισκόμουν στη Γερμανία για τις σπουδές μου. Όμως, πάντα υπάρχει κάτι κοινό παγκοσμίως για το τι σημαίνει να είσαι κορίτσι στην εφηβεία. Επιπροσθέτως, επειδή προέρχομαι από παρόμοια κουλτούρα, μπορούσα να δω τον νεότερο εαυτό μου σε αυτά τα κορίτσια. Τείνω προς ήρωες με τους οποίους μπορώ να συνδεθώ και νιώθω κάποια συγγένεια μαζί τους.

-Είχε σημασία πως τελικά κανένα από τα κορίτσια δεν εκπλήρωσε το όνειρό της; 

Για εμένα το τέλος είναι γλυκόπικρο. Όταν βλέπουμε να υποδύονται αυτό που ήθελαν να γίνουν (σ.σ: στο τελευταίο μέρος της ταινίας τα κορίτσια επισκέφθηκαν ένα στούντιο και υποδύθηκαν το επάγγελμα που ήθελαν να ακολουθήσουν, π.χ. μία από τις κοπέλες φόρεσε στολή αστυνομικού) υπάρχει μια αίσθηση ενδυνάμωσης, επειδή μπορούν να ονειρευτούν τον εαυτό τους αλλιώς και να δουλέψουν πάνω σε δύσκολα ζητήματα, μέσα από την οδό της μυθοπλασίας. Όμως, στην πραγματικότητα τις ωθούν συστημικά προς τη φροντίδα των ηλικιωμένων (σ.σ.: στη Γερμανία). Ακόμα πιστεύω ότι το τέλος δεν είναι καταθλιπτικό αν και γλυκόπικρο, γιατί ναι νιώθει κανείς θυμωμένος για το γεγονός πως τις ωθούν προς μια κατεύθυνση, για τις συνθήκες που ισχύουν για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Όμως μοιάζει και σαν να λένε στο τέλος: «δεν ξεχνώ το όνειρό μου. Θα συνεχίσω και ίσως μια μέρα τα καταφέρω».

-Όταν ήσασταν μικρή ξέρατε πάντα τι θέλατε να γίνετε όταν θα μεγαλώνατε; Εσείς έχετε εκπληρώσει τα όνειρά σας;

Νομίζω ότι είναι η Semav (σ.σ: μία από τις κοπέλες που πρωταγωνιστεί) που λέει πως κάποιες φορές καθώς μεγαλώνουμε, μεγαλώνουν και τα όνειρά μας και κάποιες φορές αλλάζουν, κάποιες φορές μένουν τα ίδια. Όταν ήμουν πιο μικρή ήθελα να γίνω δημοσιογράφος. Όμως για εμένα το να είμαι σκηνοθέτις είναι μια ακόμα καλύτερη εκδοχή από τη δημοσιογραφία γιατί μπορώ να εκφράζομαι και καλλιτεχνικά και νιώθω πολύ τυχερή που κάνω ταινίες και ντοκιμαντέρ και πως με προσκαλούν στον κόσμο του άνθρωποι και μου εμπιστεύονται τις ιστορίες τους. Αυτό σε κάνει να νιώθεις ταπεινότητα.

-Γιατί;

Λόγω της εμπιστοσύνης που μου δείχνουν. Δεν την παίρνω ως δεδομένο. Γιατί είναι κάτι που χτίζεται σε μια μακροχρόνια σχέση, πρέπει να είμαι όσο πιο ειλικρινής γίνεται για τις προθέσεις και τα κίνητρά μου- κάποιες φορές δεν μπορείς να είσαι ξεκάθαρη ως προς αυτά ούτε στον ίδιο σου τον εαυτό. Νιώθω απίστευτα τυχερή που αυτά τα εκπληκτικά κορίτσια, σε αυτή την ταινία, μου επέτρεψαν να μπω στον κόσμο τους και να τον καταγράψω.

-Έλαβαν τα κορίτσια σημαντικές αποφάσεις στην ταινία;

Είχα εξαρχής μια συμφωνία με τα κορίτσια, πως αν δεν νιώθουν άνετα με κάτι ή αν καταγράψουμε κάτι που δεν θέλουν στην ταινία, μπορούν να το πουν και δεν θα συμπεριλαμβανόταν. Πριν λοιπόν οριστικοποιήσουμε το μοντάζ, είδαν την ταινία και κατά μία έννοια έδωσαν την συγκατάθεσή τους. Μάλιστα, είπαν ότι η ταινία βγήκε πολύ καλύτερη απ’ ό,τι περίμεναν, κάτι που θεωρώ πολύ γλυκό. Χαίρομαι που βγήκε καλύτερη. Δεν υπήρξαν λοιπόν άλλα θέματα. Κάποιες φορές στα γυρίσματα μπορεί να έλεγαν “Rand, μην το βάλεις αυτό”, γιατί κάτι μικρό μπορεί να το θεωρούσαν ντροπιαστικό, κι εγώ έλεγα “ΟΚ”. Άρα, δεν ήταν πρόβλημα.

-Άρα κρατάτε ακόμα επαφές με τα κορίτσια;

Ναι!

-Είδα ότι κάνετε μια ξεχωριστή ταινία για ένα από τα κορίτσια, την Andrea, το “Portrait of A”, γιατί επιλέξατε να εστιάσετε σε εκείνη συγκεκριμένα;

Πώς το ξέρεις αυτό;

-Έψαξα!

Ώστε έκανες την έρευνά σου! Το Portrait of A είναι η ταινία πάνω στην οποία δουλεύω τώρα. Η Andrea ξεχώρισε από την ομάδα, γιατί ήταν η μόνη που δεν μιλούσε αραβικά, ήταν η μόνη που ήταν παντρεμένη και ζούσε με τον άντρα της και δεχόταν διαφορετικού είδους πιέσεις. Ένιωσα ότι η ιστορία της χρειαζόταν περισσότερο χώρο και χρόνο για να την ερευνήσουμε.

-Τι είδους ταινίες σας ενδιαφέρει να κάνετε; Έχετε επικεντρώσει σε κάποιες θεματικές, είδος κλπ.;

Θα έλεγα ότι μπορείς να πεις πως μέχρι στιγμής με ενδιαφέρει να αφηγηθώ ιστορίες μετανάστευσης μέσα από τη γυναικεία οπτική. Πρέπει να δώσουμε χώρο σε αυτές τις φωνές που πολύ συχνά περιθωριοποιούνται.

-Ετοιμάζετε κι άλλες ταινίες;

Έχω κάποιες ιδέες που σκέφτομαι. Αλλά αυτή τη στιγμή έχω εστιάσει στο Portrait of A.  

-Τέλος, ήθελα να σας ρωτήσω μεγαλώσατε κι εσείς αυστηρά σύμφωνα με την αραβική κουλτούρα;

Και ναι και όχι. Αγαπώ τους γονείς μου και ξέρω πως έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν για να προσφέρουν όσα χρειαζόμουν εγώ και τα αδέρφια μου. Κι ενώ κάποιες πτυχές της αγωγής μου ήταν αυστηρές, δεν το βλέπω αρνητικά πάντα. Πιστεύω ότι ήθελαν το καλύτερο δυνατό περιβάλλον για εμάς, ήθελαν να ξέρουν πως θα είμαστε συγκεντρωμένοι στις σπουδές μας και πως θα δουλέψουμε για να φτιάξουμε ένα καλό θεμέλιο για το μέλλον.

-Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη και για το γεγονός πως ήσασταν τόσο ανοιχτή. Μιλήσατε πολύ ελεύθερα. Είχα άγχος.

Όχι, είμαι πολύ εντυπωσιασμένη.